Chapter 9 No.9

Pasis monato. Arturo nenion skribis. Sinjorino Anneto tute ne provis kompreni la ka?zon de tiel longeda?ra silento kaj forte maltrankvili?is. Fine Arturo skribis al ?i longegan leteron, en kiu li dankis por la sendita mono, kun kies helpo lia afero rapide ekiris anta?en, kaj diris, ke nun li jam estas tute konvinkita pri plena sukceso; poste li petis pardoni lian longan silenton, kiu okazis pro tiu ka?zo, ke li devis persone veturi Moskvon kaj ne havis e? unu minuton liberan; poste li promesis post unu monato alveturi en K-n, por kunigi eterne sian sorton kun la sorto de la amata virino.

En la fino de la letero li skribis, ke li jam elspezis la tutan monon, kiun li havis, kaj petis sian ? belan an?elon ? alsendi al li ankora? mil rublojn, por ke li povu prepari diversan necesa?on por la edzi?o. - Sinjorino Anneto estis tre kontenta, ke ?ia honesta amiko estas tiel senceremonia rilate ?in, kaj tuj sendis al li la deziritan sumon da mono, skribinte kune kun tio ?i plej aman, plej karesan leteron, - kaj ?i mem solene anoncis al ?iuj siaj parencoj kaj konatoj, ke ?i jam estas fian?ino. ?iuj ?in gratulis, ?iuj tre ekinteresi?is kaj demandis ?in, kiu estas ?ia fian?o, kie ?i konati?is kun li, kie li lo?as k. t. p. ?iujn tiujn ?i demandojn sinjorino Anneto respondis, ke tio ?i estas ?ia sekreto, kaj nur kontente ridetis. Post kelkaj tagoj la feli?a, gaja sinjorino Anneto komencis preti?adi al la edzini?o. ?i kuradis de unu magazeno al alia, ?i a?etadis ?tofon por vestoj, tolon; ?i mendis edzi?ofestan veston, a?etis edzi?ofestajn kandelojn. Post du semajnoj ?i jam ?ion pretigis, kaj kun senfina malpacienco komencis atendi sian fian?on. Sed la stranga fian?o denove nenion skribis. Sinjorino Anneto en la komenco vidis en tio ?i nenian signifon, pensante, ke li estas nun okupita. Sed pasis ankora? unu monato, pasis dua, - sinjorino Anneto skribis al li leteron post letero, li nenion respondis. ?i jam forte maltrankvili?is. En ?ia imago sin prezentis plej teruraj pentra?oj : jen ?i vidis, ke ?ia Arturo estas malsana - eble e? mortas, kaj apud li neniu alestas; jen ?i pensis, ke li perfidis al ?i kaj ekamis alian virinon. ?i per ?iuj fortoj penis forpeli de si tiujn ?i mallumajn pensojn, kaj ?iam konsolis sin per tio, ke Arturo kredeble en la klopodoj ne havas tempon, por skribi al ?i, a? eble li denove forveturis Moskvon. Tiel en senfrukta turmenta atendado pasis ankora? du monatoj, en la da?ro de kiuj la malfeli?a fian?ino ne havis e? unu minuton trankvilan. Fine, tute perdinte la paciencon, ?i mem forveturis en B-n. - Alveturinte tien, ?i venis al la konata dometo. Kia do estis ?ia mirego, kiam ?i ekvidis, ke la fenestroj en tiu ?i dometo estis tute albatitaj per tabuloj kaj sur la pordo estis malgranda tabuleto, sur kiu per grandaj literoj estis skribita : ? tiu ?i domo estas vendata ?. ?i staris senmove kaj eble jam centan fojon legis tiun ?i mallongan anoncon. Subite ?i eka?dis ies fortan malagrablan vo?on kun hebrea akcento :

- Eble vi volas a?eti tiun ?i dometon? Bone, tre bone, la dometo estas inda, ke vi ?in a?etu.

Sinjorino Anneto ekrigardis returnen. Anta? ?i staris ia hebreo, li ridetis kaj pin?is sian akran barbeton. - ?u iu lo?as en la flankoparto? ?i demandis la hebreon.

- Ne, nun tie lo?as nur la gardisto, sed anta? du a? tri monatoj tie lo?is unu sinjoro . . .

- Kie do estas nun tiu ?i sinjoro? kun viva malpacienco interrompis lin sinjorino Anneto : kien li forveturis? . . .

- Fi! malestime diris la hebreo : Sinjoro! . . . Li e? ne estas sinjoro, sed fripono, ?telisto! Dio lin malbenitan forbatu! . . .

Sinjorino Anneto ne kredis al siaj propraj oreloj. ?i staris, kvaza? frapita de tondro. Ne! ne povas esti! . . . ?ia Arturo . . . Dio, Dio! . . . ?i volis kredi, ke la hebreo parolas pri iu alia.

- ?u vi povas al mi priskribi lian ekstera?on?

- Ekstera?on? Malbonan ekstera?on li havas, respondis la hebreo, kaj li komencis plej detale pentri la portreton de la fripono kaj ?telisto, en kiu sinjorino Anneto tuj ekkonis sian Arturon! . . .

La hebreo rakontis al ?i, ke Arturon arestis la polico, ke li estis du a? tri semajnojn en la malliberejo, el kiu li lerte forkuris kaj malaperis, oni ne scias kien.

En tiu sama tago vespere sinjorino Anneto, malgaja, ofendita, kun dispremita koro, revenis en K-n. ?i multe kaj longe suferis : en la da?ro de kelkaj monatoj ?i preska? tute ne eliradis el sia ?ambro, malbenante la sorton, kiu tiel kruele mokis ?ian amon, kaj beda?rante sian senrevene perditan monon.

*

* *

Pasis du jaroj. Sinjorino Anneto tre ?an?i?is : ?i fari?is pli maljuna, ?ia viza?o flavi?is, kaj sur ?i aperis multaj maljunulaj sulkoj; en la bu?o mankis multaj dentoj; ?i ?ibi?is; ?ia kapo kaj manoj ?iam tremadis, la okuloj malforti?is. Du malgrandaj ?ambraj hundetoj fari?is la escepta objekto de ?ia amo kaj aldoniteco. ?iutage post la tagman?o ?i kondukadis siajn amatajn bestojn promenadi.

Unu fojon ?i, promenante, renkontis okaze amason da arestitoj, enfor?itaj per katenoj kaj ?irka?itaj de forta grandanombra gardo. Vidante en tiu ?i renkonto malbonan signon, sinjorino Anneto volis jam reiri, kaj subite el la amaso da arestitoj ?i eka?dis konatan mokan vo?on : - Kiel vi fartas, sinjorino Anneto? Jam longe mi vin ne vidis. Kiam do estos nia edzi?o? ?i ekrigardis kaj kun plej granda teruro ekvidis Arturon! . . .

Sin mem ne komprenante de tumulto, ?i alkuris hejmen, kaj de tiu tempo ?i jam por ?iam ?esis promenadi, plivolante restadi dome kaj amuzi?adi kun siaj kvarpiedaj amikoj.

* * *

LA NIGRA VIRINO

(El la lingvo sveda tradukis B. G. Jonson el ?stersund)

En la voja?o, kiun mi entreprenis anta? nelonge de ?ikago al Nov-Jorko, mi trovis, kiam mi maldormi?is en la mateno, ke la vagonaro haltis. La kelnero rakontis, ke ?i staras jam 1 1/2 horojn. Mi vestis min, kaj elirinte eksteren, mi trovis, ke ni estas ?e malgranda stacio sur la kampo. Mi eniris en la man?osalonon kaj matenman?is kaj poste promenadis sur la perono.

Sur la lokomotivo la lokomotivestro sidis sola kaj atendis. Mi haltis kaj babilis kun li kelkan tempon pri la ma?ino. Kiam mi proponis al li cigaron, kiun li kun danko akceptis, li min petis eniri en la malgrandan kaverneton de lia lokomotivo.

La estro, bela, granda viro en la a?o de 40 jaroj, klarigis al mi, kiel oni uzas la apartajn partojn de la ma?ino. ?io, kio nur povis esti briligita, radiis kiel la suno; ?ar la lokomotivestroj estas egale fieraj, kiam iliaj ma?inoj estas ornamitaj, kiel domestrino, kiam ?iaj ?ambroj estas ordigitaj.

- Kia ornamo tio ?i estas? mi demandis, montrante sur ion, kiu estis simila je insekto kaj, enkadrigita en oran kadron, pendis sur la mureto. La estro ridis. ?i estas malpli ornamo ol memora?o, li diris; mi ?in pendigis tien ?i, ?ar ?i savis mian vivon kaj la vivon de 250 aliaj homoj.

- Kiel do insekto povas savi la vivon de homoj? mi demandis.

- Mi ?in rakontos al vi. Ni havas multon da tempo anta? la forvoja?o.

Mi sidigis min sur la lokon de la forestanta hejtisto kaj preparis min al la a?skultado.

- ?i okazis anta? nelonge, komencis la estro, anta? nur unu jaro, en printempo. Mi voja?is sur tiu samo vojo, kiel nun, kaj havis tiun saman ma?inon, kiel nun, - la karan 499. Mia hejtisto estis tiu sama, kiun mi havas nun, - Jim Moode. Jim estas bonega knabo, sed tre ema kredi spiritojn, son?ojn kaj anta?signojn. Komence mi ridadis je lia malprudenteco, sed nun mi jam ne ?ercas tiel multe pri li, - de tiu tempo, kiam ni vidis la nigran virinon.

Mi devis forlasi M. ?irka? la unua horo matene kaj esti en S. je la sesa horo. En tiu nokto blovis terura ventego kaj la pluvo faladis per riveroj jam de la komenco de la vespero. Kiam mi venis al la lokomotivejo, la ventego blovis plej terure.

Kiam Jim kaj mi estis en la vojo al la stacio kun la lokomotivo, li diris : Ni havos malgajan veturon, Frank; mi dezirus, ke ni estu jam feli?e en S.

Mi ridis kaj demandis : - kio tiel malkura?igas vin en tiu ?i nokto?

- Mi sentas, ke io okazos, li diris.

Por diri la veron, mi anka? sentis min iom malkura?a mem.

La vagonaro, kiun mi devis konduki, estis longa, multepeza kaj konsistis preska? nur el personvagonoj. Mi fari?is nerva ?e la penso havi sub mia flego kaj respondeco tiel multajn centojn da personoj.

Mi ridis je mi mem pro mia malkura?o, kiam mi unuigis la lokomotivon kun la vagonaro kaj poste esploris kaj trovis, ke ?io estas preta. La signo eksonis, kaj ni ekvoja?is en la blovegadon. La mallumo estis netrapenetrebla, nur de la lanterno sur la anta?a?o de la lokomotivo estis distrata anta?en elektra lumo. Jim metadis diligente en la fajron kaj subtenadis la plej altan premon de aero tiel, ke ni iris anta?en, kiel furioj.

Apud la unua stacio, kio ni haltis, por preni akvon, mi ekzamenis precize, ?u ?io estas en ordo, kaj Jim esploris la lanternon. ?io estis bona, kaj ni veturis pluen.

La mallumo fari?is, se estas eble, pli firma. La pluvo falis ankora? per riveroj. Subite mi vidis tra la pluvo kaj nebulo glitantan anta? ni gigantan virinan figuron, envolvitan en longan nigran mantelon, kiu flugis en la blovado. ?i ?etis siajn brakojn posten kaj anta?en, ?is ?i nevidebli?is.

Mi estis tute muta de miro kaj forgesis fari ian signon al Jim, kiu staris anta? la forno. Kiam li ekrigardis returnen, li ekkriis : Halo, Frank! kio estas? vi elrigardas, kiel vidinto de spiritoj!

Mi nenion respondis. Miaj pensoj estis okupitaj je la stranga figuro, kiun mi vidis.

Nun ni estis proksime de Rock Creek, kie ponto kondukas super profunda rivero.

Mi fari?is pli nerva ol anta?e. Ni veturis rapide, kaj signo estis donita de la stacio de Rock Creek, kiu estas nur unu mejlon malproksima de la ponto. Kiam ni pasis preter la stacio, mi a?dis, ke Jim ekkriis. Mi kuris al li kaj vidis lin tremantan de teruro. Li montris eksteren en la mallumon, kaj kiam mi ekrigardis, teruro atakis min mem.

Tie sur la reloj montri?is tiu sama giganta virino, kiel anta?e, jen trankvila, jen en la plej sova?a danco. - Frank, murmuretis Jim kun malfacileco, ne iru sur la ponton! Pro la ?ielo, ne faru tion ?i! Ne iru, anta? ol vi scias, ke ?io estas en ordo!

Mi ne povis kontra?stari al la penso haltigi la vagonaron kaj malfermis la ventolilon kiel eble plej forte. Apena? ni haltis, mi povis a?di la akvon, kiu mu?is en Rock Creek rekte anta? ni. Kiam mi eliris el la ma?ino, la konduktoro venis al mi renkonte.

- Kio estas? Kio estas? li demandis. Mi sentis min tre konfuzita. Nun estis videbla jam nenia giganta virino. Ni ne povis vidi pli malproksime ol unu metron a? du anta?en super la reloj. Mi nenion vidis, sed diris : - Mi ne scias, kio estas, sed ?ajnis al mi, ke mi vidis grandan nigran spiriton, kiu etendis la brakojn kaj faris al mi signon ne iri plu. La konduktoro rigardis min tute mirigita. - ?u vi estas freneza, Frank? li diris. - Oni ?in preska? povus kredi. Sed ni estas ja en la proksimeco de la rivero kaj ni povas esplori.

Ni prenis niajn lanternojn kaj iris anta?en. Jim ricevis la ordonon gardi la ma?inon. Sed apena? ni faris kelkajn dekojn da pa?oj, ni haltis, rigidigitaj de teruro. Anta? niaj piedoj estis profunda fa?ko, kie la rivero mu?is, ?veligita de la printempaj pluvoj. Kiam ni nin returnis, ni vidis la nigran virinan figuron, kiu dancadis en sova?aj turnoj. La konduktoro rigardis anta?e la fa?kon, poste min.

- ?u tion ?i vi vidis, kiam vi haltigis la vagonaron?

- Jes. - Io alia, ol feli?o, nin savis tiun ?i nokton.

Ni reiris malrapide al la vagonaro, plenaj de pensoj kaj kun malgaja animo. Diversaj veturantoj venis renkonte al ni. Inter ili sin trovis dekokjara junulo el ?ikago, kiu estis pli rapidepensanta, ol iu el ni. Kiam li ekvidis la nigran virinon, li iris al la lokomotivo kaj enrigardis en la lanternojn, kiuj staris tie. - Tie ?i estas nia nigra virino! diris la ?ikaga junulo. Kaj tie estis efektive tiu sama insekto, kiun vi vidas sub tiu ?i vitro. Kiam mi malfermis la lanternon, ?i flugis kontra? la reflektoron.

Jen estas la tuta historio, mia sinjoro. Kiam la insekto flugis anta? la elektra lumo, ?i ?etis ombron, kiu similis virinon, svingantan la brakojn. Ni ne scias, kiel ?i eniris, sed kredeble ?i eniris tiam, kiam Jim esploris la lanternon apud la akvostacio. Kiel ajn ?i estis, ?i savis nian vivon per tio, ke ?i min timigis per tiu nigra virino.

Jen estas la ka?zo, ke tiu ?i malgranda insekto estas sub vitro kaj en kadro. Tio ?i estas, por min memorigi, kiel ni estis savitaj per tiu ?i insekto. Jes, vi nomas ?in okazo, - mi kredas, ke ?i estis senda?o de Dio.

- ?io en ordo! ekkriis la konduktoro, elirante el la telegrafa stacio, portante paperon en la mano.

Jim, la hejtisto, venis en la ma?inon kaj mi en mian vagonon.

* * *

LA KARAJ BRACELETOJ

Estis en la plej gloraj tagoj de la unua franca imperio. Parizo estis tre gaja. Festoj kaj baloj sekvis unu post la alia, kaj ?ajnis, ke la stelo de la imperiestro brilas la plej hele, anta? ol ?i por ?iam estingi?os. ?io, kion Parizo havis en si da brilo kaj beleco, devis hodia? sin kolekti en la opero, ?ar oni sciis, ke la imperiestro intencas honori ?in hodia? per sia alesto, kaj pro tio la opera teatro estis plenigita de la plej brilanta Pariza societo.

La uverturo pasis; la imperiestro, akompanata de la imperiestrino brilanta de beleco kaj diamantoj, ?us eniris en sian lo?ion; lia sekvantaro en uniformoj de ?iuj koloroj de ?ielarko staris en la posto de la lo?io. Post minuto la kurteno devis esti levita kaj la opero komenci?i. Sed en tiu sama momento, kiam ?iu retenis la spiron en atendado, oni eka?dis la bruon de vesto; la dua lo?io, dekstre de la lo?io imperiestra, malfermi?is, kaj eniris la belega edzino de la ambasadoro N. Ne miro, ke neniu plu observadis la levadon de la kurteno; ne miro, ke ?iu okulo kiel ensor?ita direkti?is sur la virinon, kiu ?us okupis sian se?on kaj trankvile, kun aristokrata mal?ateco, rigardis ?irka?en, ?ar sur ?iaj brakoj, radiante kiel fulmo, brilis braceletoj, pri kiuj Parizo jam tiom multe a?dis kaj kiujn la imperiestro vane provis a?eti. Murmuro de admiro kuris tra la teatro, kaj nur poste oni sin turnis al la agado sur la sceno. Kiam la kurteno post la unua akto falis, unu servanto en imperiestra livreo eniris en la lo?ion de la ambasadoro N.

- ?ia Imperiestra Mo?to rimarkis la braceletojn kaj estis frapita de admiro; ?i demandas, ?u sinjorino la dukino volos havi la bonecon permesi al la imperiestrino rigardi unu el ili de proksime?

En momento la bela brako estis nudigita de la multekosta?o, kaj kun ekkrio de ravi?o la imperiestra servanto salutis kaj eliris el la lo?io, portante kun si la braceleton, kiu kostis pli ol milionon da frankoj.

La kurteno falis post la tria akto, levi?is denove al la kvara, kaj ?iam ankora? la edzino de la ambasadoro kun boneduka ?entileco atendis la redonon de siaj multekostaj juveloj. La kortego imperiestra sin levis kaj foriris, kaj ?iam ankora? la braceleto ne estis redonita.

La duko fine fari?is malpacienca, veturis en la imperiestran palacon kaj petis pri la redono de la diamantoj. La afero klari?is, kaj la duko konvinki?is, ke la imperiestrino neniam sendis peti la braceleton kaj ke la homo en la imperiestra livreo estis unu el la plej kura?aj ?telistoj de la ?efurbo. Li ordonis al sia veturigisto veturi al la estro de la polico, kaj, anta? ol la nokto pasis, centoj da plej lertaj policaj oficistoj traser?is la tutan Parizon pro la ?telitaj juveloj. La duko, plena de timo, dume restis en la polica oficejo, dum la dukino en la domo maltrankvile atendis la reporton de ?ia braceleto.

?us batis la sesa horo, kiam ?e la pordo de la palaco de la duko forte eksonis la sonorilo kaj unu polica oficisto deziris paroli kun la dukino. Profunde salutante, tiu ?i rakontis, ke oni kaptis la ?teliston kaj trovis ?e li la braceleton. Sed la fripono persistas, ke li ne estas ?telisto, kaj la braceleto jam de multaj jaroj sin trovas en posedo de lia familio. Tial la duko petas sinjorinon la dukinon, ke ?i transsendu al li la duan braceleton, por ke oni povu kompari la amba?.

Ne dirante vorton, la dukino malfermis sian juvelujon kaj donis al la policisto la duan braceleton. Tiu ?i kun profunda saluto forlasis la ?ambron, kaj la sinjorino iris dormi kaj son?i pri siaj braceletoj.

Kiam la horlo?o batis la na?an horon, la ambasadoro, laca de maldormo kaj en malbona humoro, venis en la ?ambron de sia edzino kaj ?etis sin malespere sur se?on. La sinjorino malfermis la okulojn kaj kun gaja rideto demandis pri siaj braceletoj.

- Malbenita bando! ekkriis la duko, ni nenion povas scii?i pri ?i.

- Kio! ekkriis la sinjorino, ?u vi ?in ne ricevis returne? La oficisto, kiu prenis la duan braceleton, diris, ke la ?telisto estas kaptita kaj la braceleto trovita ?e li.

La duko eksaltis kun krio de teruro kaj petis sian edzinon kun ra?ka vo?o, ke ?i donu al li klarigon.

?i ?in faris, kaj ?emegante la duko falis sur la se?on.

- Mi ?ion komprenas! li ekkriis. La friponoj ?telis de vi anka? la duan braceleton, ?ar ni neniun sendis tien ?i. La homo, al kiu vi ?in donis, ne estis oficisto, sed ankora? pli aroganta ?telisto, ol la unua.

Kaj tiel ?i efektive estis. La braceletoj neniam estis retrovitaj, kaj nur per ?emo ofte la ambasadoro rememoradis la paradan operon, kiu faris lin je kelkaj milionoj malpli ri?a, ol li estis, kiam li sian belegan edzinon levis en la kale?on kaj ordonis al la veturigisto veturi al la opero.

* * *

NUR UNU VORTON!

(Noveleto de L. E. Meier.)

Estis la mateno post dancado. Tio ?i da?ris ?is la kvara horo; tiam ankora? oni kunesidi?is, por trinki nigran kafon ?is ?irka? la kvina horo. Post tio ?i oni disiris hejmen.

Ho, kiel bela estis tiu dancado! Amuzoj ne mankis kaj, kontra? la ordinaro, la nombro de la dancantoj estis granda; e? sufi?e maljunaj sinjoroj estis en?iritaj per la plezurego kaj alportis oferojn al la diino de la dancado. Kiam matene oni reiradis hejmen, la plej junaj el la mondo sinjora estis la ?entilaj akompanantoj de la sinjorinoj kaj fra?linoj. La maljunaj sinjoroj jam longan tempon estis dormintaj, ?ar la mateno ?iam apartenas al la junularo.

Tiel anka? Ella, la belega filino de la komerca konsilano Balding, feli?e venis al la pordo de la gepatra lo?ejo, kaj ?i estis kune kun la patro kaj patrino, ?irka?ita de amaseto da junaj herooj de danco. Oni ?ercadis kaj ridadis dum la irado; la komerca konsilano estis gaja, kaj la patrino havis sian ? bonan tagon ?.

La disi?ado iom longi?is : ?iu el la sinjoretoj penis diri ion aparte agrablan, kaj ?iu el ili pensis, ke li ricevis de Ella premon de mano aparte signifan, - ?iu kredis, ke li estas sole preferita.

?u ?iuj?

La plej poste tie restis unu juna sinjoro, kiu atendis ?is ?iuj anta?irintoj ricevos sian ? maneton ?; tiam anka? li mem povus diri adia? al Ella.

Tio estis la doktoro Gering, juna ju?isto. Li estis tre trankvila kaj modesta. ? Trankvilaj akvoj estas profundaj ?, diras proverbo germana, kaj modesteco ofte ka?as firman certecon.

Kiam la lasta anta?staranto diris adia? - la konsilano kun lia edzino jam staris en la nefermita pordo, kaj post ili servanto kun brulanta kandelo - Gering iris anta?en, por komenci sian preparitan parolon de adia?. Sed en la minuto kiam li levis la manon por saluti Ella'n, tiu ?i sin turnis al la amaseto de la foririntaj sinjoroj :

- Vi ne forgesu do, kion vi promesis, sinjoro de Stetten!

Kaj de tie voko eksonis :

- Certe ne, mia fra?lino, mi ne bezonas ja pli ol unu vorton!

- Ella, nun venu do! eksonis voko de en la pordo, kaj la sinjorino konsilanedzino jam preninte la veston de sia filino altiris tiun ?i en la domon.

- Bonan nokton! ankora? ekkriis Ella. Bonan nokton! resonigis la amaseto. Gering ankora? staris kun levita mano - Ella jam eniris en la domon, la pordo fermi?is - jen li staris sen ? maneto ? kaj sen adia?diro, kaj la parolo restis neparolita!

Trankvile kaj modeste Gering reiris en sian lo?ejon.

Li iris tre meditante kaj tre malrapide. ?iuj aliaj jam de longa tempo estis foririntaj.

Veninte en sian lo?ejon, li fine memori?is je si mem. Li ek?emis kaj parolis al si mem, kiel post la eldono de ia ju?o mortiga :

- Nur unu vorton - nur unu vorton se ?i dirus al mi! La ju?isto Gering ankora? la duan fojon ek?emis kaj poste ekdormis en la veninta mateno.

Estis luma tago, kiam Ella maldormi?inte vidis la sunon brilantan tra la kurtenoj de la ?ambro.

?i pripensis la farita?ojn de la tago pasinta kaj ridetis kontente. Sed jen per unu fojo ?i malgaji?is. Jen unu rememoro malagrabla. ?i rememoris la disi?on, rememoris la ju?iston Gering, kiu estis la sola, kiu ne diris al ?i e? unu vorton! ?iuj sinjoroj premis ?ian manon, ?iuj diris ion amindan, sed li sola silentis. Li e? ?ajne intence restis poste!

- Mi tamen kredas, ke li estas senkulpa, diris ?ia plej bona amikino Mathilde, kiu, vizitinte Ella'n en la vespero, sidis kun ?i en la ?ambro de Ella, por paroleti pri la dancado pasinta. - Vi scias, ke tro alproksimi?i estas tute kontra? la karaktero de Gering - kvankam mi devas konfesi, ke tio ?i estas eco stranga ?e ju?isto; sed kiu scias, ?u li ne estos tute alia en lia ju?a servado?

- Tro alproksimi?i? respondis Ella. Inter tro alproksimi?i kaj intence retiri?i estas ja granda diferenco!

- Certe! Sed . . .

- Kio povas lin fari tia? Certe li bone scias, ke mi lin amas. ?u mi ne kun li dancis la unuan valson? ?u ne li sidis kune kun mi ?e la vesperman?o? Kion pli mi povus fari? ?u mi mem devas alfor?i lin per ia aparta atento? ?u e? ne estas lia propra afero diri . . . kio devos esti dirita? Ho! tia modesteco! Nur unu vorton li bezonas diri, kaj tiam ?io estos farita. Sed neniel li diras tiun vorton!

- Kara mia Ella! Ne ?iuj homoj havas egalan karakteron! Ofte en ia viro oni trovas ian econ, kiu konvenus multe pli bone al virino. Diru mem : kio hodia? pli multe devigas la virinojn plendi : la modesteco a? la tro granda proksimi?ado de la sinjora mondo? Certe! Gering estas escepto el la regulo, kaj tio ?i distingas lin!

- Kaj kiel fine ni venos al la celo? mi ne povas rekte diri la vorton liberigontan, kaj li mem - estas tro modesta!

Ella parolis iom kolere : ?iaj vangoj ru?i?is, kaj Mathilde vidis, ke la okuloj de la amikino malseki?is.

- Jen estas la tempo por agi, diris Mathilde interne kaj pripensadis, kiel ?i mem povus helpi la aferon. Kun la tempo vi alvenos al la celo, ?i konsolis la amikinon. Eble Walter iel povos helpi!

Tiuj ?i vortoj videble reanimis Ella'n. - Walter, ?i respondis, jam promesis al mi sian helpon. Kiam ni hodia? matene disi?is, mi diris al li : ? Sed ne forgesu, kion vi promesis!

- Kaj kion li diris?

- Certe ne! Mi bezonas nur unu vorton!

Walter de Stetten, oficiro husara, estis la fian?o de Mathilde, kaj pro tio li estis anka? la konfidulo de la du amikinoj. Li koni?is kun la ju?isto, kiam ili estis kolegoj-studentoj, kaj li nun volonte akceptis la laboreton, kiun Ella al li transdonis ?i mem kaj per sia amikino : certi?i, ?u Gering efektive amas Ella'n.

Post tagman?o, kiun Stetten kaj Gering kutime prenadis kune en restoracio, la oficiro - fidela al sia principo ne longe pripensi, sed rekte aliri al la celo - komencis sen ia anta?parolo pri Ella.

Stetten estis rekte la kontra?a?o de sia amiko. Dum tiu ?i pro multa pripensado kaj granda modesteco ?anceli?adis frapi al la pordo de sia sanktejo, Stetten iam estis preta enbati tiun ?i pordon.

- Kiam do estos via fian?i?o? li demandis la amikon.

Gering lin miregante ekrigardis; li intencis respondi, sed ne povis.

- Sen ia ?erco, jen estas la tempo por fine konfesi vian intencon! La tuta urbo parolas pri vi du kiel pri estontaj geedzoj. Nun aliru al la celo! Vi estas enamita en Ella'n - vi mem min tion sciigis. ?i anka? amas vin. Tion mi scias, kaj vi ?in scias ankora? pli bone!

Gering lin a?skultadis ne ferminte la bu?on.

- Ho! ne rigardu min do tiel miregante! parolu fine! - Stranga ju?isto vi estas - al vi mankas la parolo por defendi?i! ?iam nur ian unuan vorton vi bezonas por komenci!

- Jes, la unuan vorton! diris Gering malgaje. Kial ?i ne decidi?as paroli?

- Jen! diris nun kvaza? miregante Stetten, la unuan parolon ?iam devas diri vi! ?u la fra?lino eble devus sin turni al vi : Sinjoro ju?isto, mi intencas havi vin, - ?u vi volas, jes a? ne!

- Tion mi ne pensas, ne!

- Kion do? - Mi vin ne komprenas : Nun vi du jam unu kun la dua koni?is anta? kelkaj monatoj; ?iu homo ellegas el viaj viza?oj, ke vi amas unu la duan - sed nek vi nek ?i decidi?as ?in konfesi! Vi mem ankora? pli malmulte ol Ella - kvankam vi estas viro! Mi estas tute certa, ke vi ne ricevos rifuzon - kaj vi mem ?in scias pli bone ankora?.

- Mi? - Ho, se mi ?in scius! Vi mem diru : kian certecon mi havas por ?i? ?u Ella parolis nur unu solan fojon e? plej malgrandan vorteton, kiu min certe esperigus? E? ne unu solan vorton! Kaj mi timas esti rifuzita!

- Grandegan estimon mi sentas por ju?isto, kiu tiel malmulte konas la pruvojn efektivajn! - Ni ne ?ercu, Herman, - la afero devas esti finita. Kian pruvon vi atendas de Ella por fari vin certa je via feli?o?

- Nur unu vorton!

- Tion saman Ella atendas de vi!

- Ho!

- Mi certigas vin per mia honoro!

- Ej! Tiam . . .

- Tiam via sorto dependas de tiu, kiu el vi du diros la unuan vorton? a? pli bone vi amba? devos diri unu vorton - tio estas tiel komprenebla, kiel unuoble unu estas unu!

Gering restis pripensanta : jen li staras anta? tiu foso, kiun li devus transsalti! Lia malgaja viza?o ridigis lian amikon. - Mi nun bone komprenas, ke mi mem devos helpi la aferon, diris Stetten.

- Vi? demandis mirante Gering, kaj en tiu sama minuto la espero reanimis lian viza?on.

- Jes, respondis Stetten, mi mem estos sekundanto por vi, kaj Mathilde por Ella. Ho, la duelo estos gajega! Mi estas sciema, kiu el vi unue vundos la duan! Sed mi estas certa, ke la frapo estos sen malbona rezultato, de kiu ajn flanko ?i venos!

Gering ne multe esperis de la provo, sed ridetis.

Stetten sin levis kaj kune kun Gering foriris el la man?ejo.

- Mi vin sciigos pri la sekvanta?o, estu certa! diris Stetten, premante la manon de Gering kaj disi?ante kun li.

Stetten iris al sia militistejo, Gering iris al sia ju?ejo. Li tiam skribis parolon defendan, kaj kiu el liaj konatoj legus la lertan parolon, kiun Gering skribis, tiu neniel kredus, ke la skribanto tiel vane ser?is nur unu vorton! -

Post kelkaj tagoj - estis la lasta semajno de la monato Majo, kaj la vetero estis plej bela - Herman Gering sidis anta? siaj skriba?oj. Estis ?irka? la sepa horo de vespero, kaj la ju?isto sin preparis eliri. Tiam la skribisto de Gering venis en la ?ambron kaj donis al Gering ian leteron. Tiu ?i letero venis de Stetten, kiu per ?i invitis sian amikon fari kun li promenon en la morga?a diman?o. La lastaj vortoj de tiu letero estis la jenaj :

- Diru al la transdonanto nur unu vorton : ? jes ? a? ? ne ? estos sufi?e.

Gering komisiis la skribiston diri al la alportinto nur ? Jes ?, kaj li eliris el la ju?ejo.

Je la mateno de la veninta diman?o la du amikoj kune promenis tra la kampoj en la ?irka?a?o de la urbo kaj eniris en belegan arbaron. La tago estis belega, aero kaj lumo plenaj je gajeco kaj fre?eco. Stetten mem estis aparte gaja kaj tiel li faris sian amikon Gering anka? gajeta. La du amikoj iradis, parolante pri diversaj objektoj.

Stetten parolis pri multaj objektoj, sed ne tu?is e? per unu vorto la aferon de kelkaj tagoj anta?e.

- Stranga ?i estas, interne pensis Gering; li do komencu!

Gering de tempo al tempo penis igi la amikon tu?i la aferon, sed Stetten ?ajnis ne kompreni kaj intence parolis pri aliaj objektoj.

Tiel ili amba? fine venis al loko, kie la arbaro estis iom travidebla. Preterirante, Gering rimarkis ne malproksime anta? ili du sinjorinojn, kiuj nerapide iradis anta?en. Li ne povis ilin rekoni, sed io nekonata faris pli rapide bati lian koron.

Stetten ne diris e? unu vorton, ?ajnis, ke li ne vidas la virinojn. Gering intence silentis. Post kelkaj pa?oj la sinjorinoj ne estis pli videblaj. La parolado estis finita, kaj Gering meditante iradis sur la nelar?a vojo post sia amiko, kiu, dis?ovante ie kaj ie la bran?ojn, nela?te kantadis la kanton de Heine : ? Mi ne scias, kion signifas . . . ?

Fine Gering rekomencis paroli :

- Tie ?i estas pli kaj pli interese. Ni iras tra efektiva densa?o anta?monda!

- Jes, respondis Stetten, estos ankora? pli interese, kiam fine la arbaro fini?os. Estis beleta vojo, certe!

La arbaro iom post iom maldensi?is, kaj kiam Stetten dis?ovis la lastajn bran?ojn, montri?is herba loko ?irka?ita de la arbaro, kaj en la fino de tiu loko estis bela dometo arbarista.

- ?u tie ?i ne estas belege? demandis Stetten.

- Belege, certe! respondis Gering; sed Stetten aldonis :

- Mi diras al vi, amiko, ni trovos ankora? ion pli belegan!

- Kion do li intencas? sin demandis Gering.

La du amikoj aliris al la dometo. En la mezo de la vojo Stetten sin turnis al la dekstra flanko.

- Ni eniros en la dometon per poste, li diris. Ili tiel ?irka?iris la dometon tra la arbaro kaj proksimi?is al ?ardeno. Stetten estis kelkan pecon pli anta?e.

Jen du sinjorinoj elirintaj el la pordo alvenis al la du amikoj.

- Ho! kontra?vole ekkriis Gering, ?ar li rekonis la samajn du virinojn, kiujn li anta?e vidis en la arbaro.

Kiam la du sinjorinoj eliris el la ?ardeno, Stetten rapide alproksimi?is al ili, salutinte ilin ?entile.

?i estis Mathilde kun Ella.

Stetten malla?te diris al Ella kelkajn vortojn, kaj tiam tiu ?i ru?i?is. - Certe! diris Stetten la?te, demandu do lin vi mem!

Gering dume alvenis. Anta? ol li povis saluti la sinjorinojn, Ella alpa?is al li kaj diris :

- ?u tio estas efektive vera, kion sinjoro de Stetten min sciigis?

- Jes a? ne! rapide ekkriis Stetten al Gering. Nur unu vorton - jes a? ne! Kaj li rigardis sian amikon kiel sciante, ke tiu ?i ne povus respondi ion alian krom ? jes ?.

La rigardo de Ella nun ekbrilis. ?i estis tia rigardo, ke Gering ?in sentis en sia koro - tiel magnete Ella nenie ankora? lin rigardis! ?i atendis la respondon; ?ajnis al li, ke li vidas kaj sentas, ke ?i atendas nur la unu vorton : ? jes ?. Kaj tamen li ne sciis, pri kio propre ?i lin demandas. Sed en la demando estis io, kion li komprenis tre bone; ?i ?in elparolis per sia malseka rigardo; ?ia brusto sin levadis kaj mallevadis, kaj jen ?ia mano estis donita al li.

- ?u estas vere, Herman? ekparolis ?i nun tiel karese kaj plene je amo, ke Gering tute forgesis la ?irka?a?on. Li vidis pli nenion krom ?i, li a?dis nur ?ian vo?on; la tuta mondo ?ajnis foresti. Li nun sentis feli?on, tiu ?i sento lin venkis, li prenis ?ian manon. Tiel varme kiel nenie ankora? li ekparolis al ?i, li respondis :

- Jes, Ella, jes!

Kaj la du amantoj sin ?irka?prenis. - Jen! ekkriis Stetten. ?u mi ne plenumis mian promeson? Mi plenumis e? pli ol tion, ?ar mi promesis nur unu vorton, sed Gering nun elparolis e? tri vortojn!

Kiam la sekvantan tagon Stetten venis en la lo?ejon de sia amiko, li mirante lin vidis vestitan en nigra surtuto kun kravato kaj gantoj blankaj.

Stetten ne bezonis longe demandi.

- ?u vi iras al la komerca konsilano Balding?

- Jes.

- Kaj kion vi respondos, kiam tiu ?i vin demandos sinjoro ju?isto, kion vi deziras?

- Nur unu vorton, Stetten!

- Kaj tiu ?i vorto estos?

- Ella'n!

* * *

LA PORCIO DA GLACIA?O

(Rakonto de L. Dilling, tradukita de Eduard Hall el Joensuu (Finnlando).

Estis tre agrable en la buduareto de sinjorino Breine. La meblaj kovriloj estis el blua atlaso, kaj la ligna?o de la se?oj estis origita. Tie sin trovis anka? multaj eta?aretoj, egale kovritaj per blua ?tofo kaj ornamitaj per bluaj fran?oj, kiujn najletoj origitaj firme tenis. ?irka?e en la ?ambro estis distrita ankora? multo da sendifinaj puf-se?oj, a? kiel ili estas nomataj, tiuj remburitaj, rondaj, kvarangulaj kaj ovalaj objektoj kun bluaj atlasaj kovriloj kaj amaso da nekompreneblaj la?a?oj kaj penika?oj. En unu angulo de la buduaro, apud la fenestro, staris pianeto kun la postflanko turnita al la interno de la ?ambro. Kiam oni sidi?is al la piano, oni sidis tie efektive ka?ita, ?ar grandaj foliokreska?oj sur la amba? flankoj de la instrumento formigis vere tropikan la?bon en tiu ?i malgranda Edeno de la sinjorino.

Estis trankvile kaj pace en la buduareto, ?ar neniu tie sin trovis; kaj duonhela kvieta lumo sin vastigis tra la tuta ?ambro. Vere, la origita lampo, pendanta de la plafono, brulis, sed tiel super ?i, kiel anka? super la kandeloj sur la skribotablo estis koketaj ?irmiloj. La blua silka pordokurteno estis tirita anta? la pordo, sed el la flankaj ?ambroj estis a?data dancmuziko kaj viva interparolado; ?ar tiun ?i vesperon estis balo ?e la komercegisto Breine, la sinjoro de la domo.

La muziko silenti?is momente, la pordokurteno ek?eti?is flanken, kaj sur la sojlo de la pordo sin montris alta, gracia virina figuro. Kelkaj frake vestitaj sinjoroj, kun la haroj kombitaj sur la frunto kaj la klak?apelo sub la brako, ?irka?is ?in; sed ?i forigis ilin kun mieno de re?ino, anta?tiris rapide la kurtenon anta? la pordo kaj falis poste laca sur unu el la silkokovritaj kanapoj. ?ia viza?o estis tre delikate formita kaj pala, la okuloj mallumaj, grandaj kaj radiantaj, kaj la nigraj haroj, frizitaj à la Titus, portis neniajn aliajn ornamojn, ol paro da diamantaj steloj. ?ia tre dekoltita vesto, el salmokolora atlaso kaj brodita silko, estis unu el tiuj nepriskribeblaj, majstraj tualetoj el Parizo, kie puntoj kaj bantrozetoj, faldoj kaj festonoj sin kuni?is en mirinda bonordita senordeco, dum kelkaj grandegaj girlandoj da artaj rozoj faris surprize belan efikon, precipe tial, ke ili estis metitaj en la plej neimageblaj lokoj.

?i estis bela, kiel ?i ku?is tie, lace etendita sur la kanapo, ludante kun monstra ventumilo; kaj pli bela ankora? ?i estus, se ?ia viza?o ne havus tiun mal?ateman fieran esprimon. ?i estis laca de la bala muziko kaj vanila glacia?o, de amindumaj rigardoj kaj sengusta flata?o de la frake vestitaj sinjoroj kaj na?zaj salonparfumoj.

?i estis fiera, ?ar ?i estis ?iam kutiminta, ke oni ?in starigu sur piedestalon, ?irka?atan de genufleksantaj kavaliroj; sed ?i nun estis jam tute laca de tiu ?i adorado, ?i estis laca esti diino de balo. Vere, ?i bone sciis, ke ?i prezentis tre belan figuron sur la piedestalo, ?ar ?i estis bela statuo; sed ?i sciis anka?, ke oni admiradis la statuon pleje tial . . . ke ?i havis veran origa?on.

Stella Adler - tia estis ?ia nomo - restis ne longe ne malhelpata. La pordokurteno kraketis, Stella levis senpacience siajn lacajn okulojn, sed kiam ?i ekvidis, kiu envenis, ?oja rideto eklumis sur ?ia bela viza?o. La eniranto estis belega sinjorino de ?irka? tridek jaroj, kun plena figuro kaj floranta gajema viza?o. ?iaj nigraj haroj estis kunvolvitaj en pezaj plektoj super la kapo kaj ornamitaj per kufeto da blankaj plumoj kaj ru?aj rozoj. ?i havis sur si veston el vinru?a veluro kaj atlaso kun ri?a garnituro da kremkoloraj puntoj. ?i estis sinjorino. Breine, la edzino de la komercegisto Breine kaj la regantino de tiu ?i eleganta domo.

- Mi sciis bone, ke mi vin tie ?i trovos, diris sinjorino Breine, sin sidigante apud sia amikino. Kiel mi ?ojas, ke mi vidas vin ?e mi tiun ?i vesperon. Pensu nur, ke ni du ne parolis jam unu kun la dua de unu tuta longa jaro! Kaj tio estis en la bona urbo Parizo, kiam mi, post mia edzini?o, voja?is tien kun mia kara edzo, kaj vi estis ankora? en pensio. Nun ni havos ree agrablan horon por babili.

- Se ni nur ne faras maljusta?on al viaj aliaj gastoj, Fanny.

- Ne, nun mi estas absolute ekster dan?ero, ?ar nun la tuta bestaro estas en la man?ejo por sin nutri, a? pli delikate esprimite, por vesperman?i. Kiam ni laste estis kune en Parizo, tio estis anka? sur balo, ?u vi tion memoras? Tion devus patreto Breine scii, ke lia edzino veturis al opera maskobalo, dum li estis en la kolekti?o nacia kaj ku?is en Versailles! Kaj ?u vi ankora? memoras, ke ni perdis unu la duan en la premado kaj devis reveni hejmen ?iu aparte?

Stella ek?emis kaj murmuretis duone por si mem : - Ha, jes! tiun maskobalon mi ne facile forgesos!

- Sed vi ne volus iom man?i, Stella?

- Ne, mi dankas, mi ne estas malsata.

- Jes, malka?e dirate, vi ne multon perdas per tio ?i, ?ar tie estas nek birdo, nek fi?o, a? pli ?uste, estas de la amba? specoj. Kiel tiuj bufedoj estas tamen bonega elpensa?o! Oni pakas kune ?iujn eblajn kaj neeblajn homojn en la plej malgranda loko, oni ?ar?as el ?iuj eblaj kaj neeblaj pladoj sur unu kaj tiu sama telero, kaj tiam oni tion man?as en la plej maloportuna situacio! Sed unu glason da vino vi povas tamen trinki?

- Ne, mi estas tiel laca, mi bezonas nur iom ripozi.

- Sur viaj la?roj, jes! Ha, kian feli?on, a? pli ?uste malfeli?on, vi faris en la bala salono! Sur la tuta planko estas dis?etitaj koroj, kiujn la malfeli?aj sinjoroj perdis! Mi devos lasi ilin elbalai, anta? ol ni komencos danci, ?ar alie oni povas faleti sur ili! La sinjoroj flugetis ja ?irka? vi . . .

- Jes, kiel mu?oj ?irka? sukero a? teologo ?irka? paro?o! diris Stella kun mal?atema trajto ?irka? sia bela bu?o. La vivopano, mia kara, estas por ili la grava demando. Sed la edzi?o?asantaj sinjoroj faras laboron vane! Mi volas esti amata pro mi mem kaj ne pro mia mono!

- Malsa?ulineto! diris Fanny, donante al sia amikino nefortan frapon per la ventumilo; ?u vi estas do tiel malbela, a? ?u vi pensas, ke la sinjoroj estas tute blindaj? mi opinias ?iam, ke juvelo estas duoble pli bela, kiam ?i estas enkadrigita en oro.

- Ili estas por mi tute indiferentaj.

- Ha, mi komencas kompreni. Via koro ne estas plu libera.

- Jes, sincere dirate, kara Fanny, mi estas efektive enamita; kaj kiam oni havas unu en la koro, oni ne havas lokon tie por multaj.

- Tio dependas de la konstruo de la koro. Estas koroj, kiuj estas tiel elastaj, ke en ili dudek trovus bone lokon! Sed kiel la feli?a homo sin nomas? ?u mi lin konas?

Stella mallevis la kapon.

- Mi lin ne konas mem! mi ne scias lian nomon, kaj eble mi lin revidos neniam!

- Kiaj sentimentaj kapricoj tio estas? demandis sinjorino Breine kaj skuis la kapon. Sed oni devigas sin ?iam havi ion por sin turmenti! Se oni ne havas zorgojn pro pano, oni tiam faras al si zorgojn de amo! Sed ?u vi permesos al mi demandi. . . .

La sinjorinoj estis interrompitaj de frizita kelnero, kiu eniris dancante sur la pintoj de la piedoj. Kelnero Olsen estis ?iam melankolia. Li suferis konstante doloron de kapo kaj de malfeli?a amo, kaj amba? doloroj naski?is de lia penema partoprenado en la societa vivo; ?ar li trinkadis ?iam grandan kvanton da restoj de vino en la nokto, kaj tio ?i malsanigis lian kapon, kaj li vidadis multon da belaj sinjorinoj, kaj tio ?i malsanigis lian koron. La lastajn estis permesate al li nur rigardi, sed ne tu?i, kaj tion li nomis ? vandalaj turmentoj ?, volante diri ? Tantalaj turmentoj ?.

- ?u mi povas servi per io al la sinjorinoj? demandis Olsen kun malgaja rideto, dum liaj akvobluaj okuloj glitis super la rondaj ?ultroj de sinjorino Breine.

- Alportu al mi porcion da glacia?o, diris Fanny.

- Post kvin minutoj mi ?in metos ?e viaj piedoj, sinjorino.

- Mi preferas, ke vi ?in metu tie ?i, sur la tablon!

- Tuj, sinjorino, tuj.

Li fordancis. Fanny rigardis post lin kun rideto.

- La interkomuniki?o estas infekta, ?i diris. Nun la kelneroj e? volas esti kavaliroj.

- Tio estas ja tute natura, respondis Stella, kiam ?iuj miaj kavaliroj volas esti kelneroj por mi!

?i levis la brovojn kaj apogis sian Titus-kapon al la klarebluaj silkaj kusenoj. En tiu ?i sama minuto la pordokurteno estis ?etita flanken, kaj la komercegisto eniris en la buduareton.

La komercegisto Breine estis malgranda, grasa sinjoro kun maldikaj lume-brunaj haroj kaj lume-bruna vangbarbo iom griza. La komercegisto, kiel ?ajnis, ne estis en bona humoro.

- Kiel vi fartas, sinjorinoj? li demandis, penante doni al sia viza?o komplezan esprimon.

- Ho, bonege! respondis Stella.

- Estas por mi plezuro vidi, ke vi nun iom ripozas, li diris al sia edzino. Vi kredeble sentas vin jam tre laca esti tiel ?etata el la brakoj de unu sinjoro al la brakoj de alia!

La sinjorino ludis kun sia ventumilo kaj kantetis valson.

- Vi estas, kiel ?ajnas, en tre bona humoro, diris Breine ofendite.

- Tion oni vere ne povas diri pri vi, sinjoro Breine, rimarkis Stella ridetante.

- Kontra?e, mi estas en la plej brilanta humoro . . .

- Ne kredu al li, Stella, diris la sinjorino. Mi vidas la? lia nazo, ke li estas forte atakema. Li venis tien ?i nur por aran?i disputojn.

- Tiam estas plej bone sin savi per forkuro.

- Vi ja komprenas, ke mia edzino nur ?ercas?

- Mi devas tamen iri en la salonon. Mi ?uldas, jes, la dioj scias, kiel multajn dancojn, kaj se mi ne pagos miajn ?uldojn tiel balda? kiel eble, mi timas, ke miaj kreditoroj min trenos tien per forto.

?i foriris ridetante, lasante la edzan paron sola.

- Estu tiel bona, komencu, ju pli frue, des pli bone! Ne ?enu vin! Mi estas preparita por la plej malbona.

- Sed, Fanny kara, mi ne diris e? unu vorton.

- Ne, sed vi estas kolerega. Tio estas ja tute videbla la? via nazo, kiu estas pli staranta, ol ordinare.

- Fanny!

- Mi estas tro bela tiun ?i vesperon, ne vere?

- Vi estas jam tro modesta!

- Mi koketis tro multe kun la junaj sinjoroj, ne vere? mi estis tro ?etata el la brakoj de unu sinjoro en la brakojn de alia, kiel vi vin tiel bonguste esprimis!

- La tuta nia edzeco estis neinterrompita dancado.

- Mi certe ne povas diri, ke mi dancis super rozoj.

- Ha, Fanny, se vi nur scius, kia turmenti?o estas vidi sian edzinon, prematan al la brusto de alia, ?irka?prenatan de lia brako, sin ruli en kapturnanta valso. Ho, tiuj baloj, tiuj baloj!

- Sendanka! kaj tamen ?i estis sur unu el tiuj ?i baloj, ke vi trovis vian feli?on! ?u vi memoras? Tio estis ne pli ol unu kaj duono jaro anta?e. Tiam vi sidis tie kun bela meblita lo?ejo kaj tamen sen la plej belega meblo en domo - juna edzino; kaj tiam vi komencis trovi, ke esti tute sola en ok ?ambroj kaj kuirejo ne estas tute sane por la homo. Kie tio ?i estis tiam, kiam ni renkontis unu la duan?

- Jes, estis sur balo.

- Kaj kie ?i estis, ke vi petis mian manon?

- Anka? sur balo.

- Tial vi havas nenian ka?zon plendi. Ni vivas bone kune.

- Ho, oni vivas tre bone, kiam oni ?iam veturas al baloj!

- Mi estas laborema edzino.

- Jes, vi man?as vian panon en la ?vito de via frunto sur ?iuj baloj de la urbo.

- ?ercu nur! Vi pentos iam vian konduton, kiam mi estos for!

- Mi jam tute kutimis vidi vin forkuradi al baloj, diris la komercegisto, nerve ludante kun la ventumilo de sia edzino, kiun ?i estis metinta sur la tablon.

- Hodia? vere vi superas vin mem, diris Fanny, sin levante ofendite. La komercegisto sin levis anka?.

- Jes, mi ne povas plu tion suferi. Tie ?i devos fari?i alia danco! Li prenis la ventumilon en amba? manojn kaj disrompis ?in en du pecojn.

- Vi fari?as ?iam pli kaj pli bona, mia amiko. Nun mi ne mirus, se vi komencus disrompi spegulojn kaj vitrojn de fenestroj.

- Mi estus sufi?e inklina por tio ?i.

- Ne ?enu vin, mi petas. Mi volonte helpos al vi. Jen estas forna fero! vi povas ja komenci rompi la spegulojn, dum mi ekspedos la porcelanajn vazojn kaj la malgranda?ojn!

Hontigita kaj duone disarmita per la trankvileco de sia edzino, la komercegisto for?etis la rompitan ventumilon sur la tablon kaj volis eliri, kiam la kelnero Olsen en tiu sama minuto enkondukis en la kabineton junan sinjoron.

- Estu tiel bona, la gesinjoroj estas tie ?i.

Li estis altkreska, bela fra?lo kun kura?a, fiera viza?o, buklaj lumaj haroj kaj paro da dikaj blondaj lipharoj kun al tiuj ali?anta pinta barbo.

- Mi ne malhelpas?

Breine sin returnis vive.

- Georgo, vi, mia amiko? Neniel, neniel! Mia edzino kaj mi estis nur okupitaj je kelkaj mastruma?oj. Lasu, mi vin prezentos, mia plej bona amiko, le?tenanto Georgo Felsen, ?us reveninta hejmen el la eksterlando - Fanny, mia edzino.

- Mia edzo tiel ofte parolis pri vi, ke mi vin jam tute konas.

- Estas por mi anka? plezuro fari?i via konato, mia sinjorino!

- Mi a?dis, ke vi revenis, kaj mi tiam tuj sendis al vi inviton. En ia alia vespero vi kredeble ne renkontus mian edzinon; sed tiun ?i vesperon ?i estas okaze hejme, ?ar ?i donas mem balon.

- Ne a?skultu lin, sinjoro le?tenanto, li estas nur tiel malica.

- Mi lin bone konas, mia sinjorino. Tia li estis jam anta? mia veturo Parizon.

- Parizon? ekkriis Breine. Mi pensis, ke vi estis en Italujo; mirinde, ke ni ne renkontis unu la duan en Parizo. Tie mi estis en la anta?a jaro.

- En tiel grandega urbo ne estas mirinde.

- Ni forveturis kelkajn tagojn post la granda opera maskobalo, diris Fanny.

Georgo sin returnis vive.

- Vi estis en la opera balo, sinjorino?

- Ne, kial . . . kial vi povas tion supozi?

- Tiu maskobalo, kiel ?ajnas, faris eksterordinaran impreson sur vin, diris Breine.

- Sinjoro Felsen estas tiel flami?ema.

- Tio . . . tio estis nenio!

- Ne, nun mi devas fari viziton en la salono kaj ne pli longe mal?ati miajn aliajn gastojn . . .

- Faru al mi la honoron, danci kun mi, sinjorino.

- Malfeli?e mi jam estas invitita; sed mi provos elzorgi por vi fra?linon, kaj mi pensas, ke vi ne perdos per la ?an?o. ?i estas juna, bela, kaj ri?a. La lasta eco estas ja tio, kion la plej multaj sinjoroj estimas pleje. Mi revenos balda?.

Felsen apena? a?dis ?iajn lastajn vortojn. Li staris en profundaj pensoj kaj veki?is el sia revado nur tiam, kiam lia amiko lin frapis sur la ?ultron kaj lin premis malsupren sur la sofon.

La komercegisto, metinte siajn amba? manojn sur la ?ultrojn de la le?tenanto, rigardis al li rekte en la okulojn.

- Kio estas al vi? Kiajn rememorojn vekis tiu opera balo ?e vi, kiam vi fari?is tiel ekscitita?

- Mi havis tie la plej mirindan aventuron de mia vivo. Mi tiel bone kiel fian?i?is kun fra?lino, ne vidinte e? ?ian viza?on.

- Kion vi babilas! Kiel tio povis okazi?

- Dum mi promenadis ?irka?e en la premado de la maskoj, mi eka?dis fra?linan vo?on post mi, dirantan en pura norvega lingvo : - Dio, kion mi faros! Mi min returnis kaj ekvidis gracian virinan figuron en nigra domeno kun nigra masko anta? la viza?o. Ke ?i estis juna kaj bela, pri tio mi estis tute konvinkita. La rondaj brakoj, la marmorblanka kolo, la purpuraj lipoj, kiuj vidi?is inter la puntoj de la masko, kaj la brilantaj okuloj - ?iuj tiuj malgrandaj ?armaj detaloj estis sufi?aj por mi, por auta?senti ravantan tuta?on. Mi iris kura?e anta?en kaj, prezentinte min mem kiel samlandulo, proponis, ke mi estos ?ia kavaliro. ?i akceptis kun danko mian brakon : mi estis ja senmaska. Eble ?i konis min el Kristianio. Mian nomon ?i ne demandis. Ni iradis ?irka?e, por retrovi ?ian amikinon, kiun ?i estis perdinta en la premado. Ili amba? havis nigrajn domenojn sen iaj signoj, kaj tie nature sin trovis amaso da tiaj nigraj domenoj. Sekve ni promenadis longan tempon kune kaj prenis lokon en lo?io. ?i estis sprita, edukita kaj aminda; mi estis duone malsobrigita de amo, ?ampano kaj dancmuziko; kaj ni amba? enspiradis per plenaj pulmoj la aromon de romaneco, kiu trovi?is en nia tuta aventuro. Mi prenis ?ian manon en mian kaj petegis ?in levi la maskon, sed ?i estis nemovebla. - Ne dis?iru la misteran vualon, kiu estis ?etita sur nian renkonton kaj kiu aldonis al ?i ?ian ?armon. Ni renkonti?os en Kristianio la venontan vintron, ?i diris. - Lasu min nun iri, akompanu min nur al veturilo kaj ne penu scii, kiu mi estas, a? sekvi min. Mi konfidas al via kavalireco. Mi prenis diamantan ringon de mia malgranda fingro kaj metis ?in sur ?ian manon. - Per tiu ?i ringo mi vin katenas, mi diris; kiam mi vin revidos, ni disi?os neniam. ?u vi volas ?in porti? - Jes, ?iam! ?i respondis. Kiam ?i estis en la veturilo, ?i sin klinis super min kaj kisis min sur la frunto. - Ni renkontos nin en Kristiano, estis ?iaj lastaj vortoj. Kaj nun mi tien ?i venis. Mi iros en teatron kaj al koncertoj, al baloj kaj vesperman?oj, kaj la diamanta ringo sur ?ia mano estos la stelo, kiu montros al mi la vojon al la Bethlehemo de la amo. ?

- Tion oni povas nomi romano, diris la komercegisto, sin levante. Oni povus pensi, ke vi estas naskita en la kavalira tempo. Sed kien la sinjorinoj foriris? ?u ni ne iros al ili?

- Mi preferus resti en paco tie ?i. Estas tiel agrable en tiu ?i buduaro.

- Bone, tiam mi sendos la sinjorinojn al vi. Tie ?i estas la plejsanktejo de Fanny, tien ?i venas nur la endedi?itaj!

Kiam la komercegisto foriris, Felsen sin amuzis per rigardado de ?iuj belaj malgranda?oj kaj floroj, kiuj estis dismetitaj ?irka?e en la plej bongusta senordeco. Oni rimarkis tuj en ?iuj tiuj elegantaj, kokete distritaj luksa?oj la delikatan manon de edukita virino. Li haltis anta? la piano.

- Kia bongusta aran?o, li murmuretis. La piano en la angulo estas ?irka?ata de tropikaj kreska?oj.

Li sidi?is sur la se?o anta? la piano kaj komencis transturnadi la foliojn en la notolibro.

Li ne rimarkis, ke Fanny kaj Stella eniris.

- Tie ?i estas ja neniu, diris Stella. Des pli bone.

- Mi estas certa, ke li pla?os al vi, diris Fanny vive. Li estas juna, bela, edukita kaj eleganta. Li vivis multajn jarojn en la alilando.

- Li kredeble vivis tie tiel multe, ke li nun revenis hejmen, por trovi ion, per kio li povus da?rigi vivi! Li fari?os kredeble unu el miaj plej varmaj adorantoj!

- Kia senhonteco! murmuris Felsen.

- Ho, li havas tamen ion alian, per kio li povas vivi krom vi, diris Fanny incitita.

- Tio estas la plej bona vojo, kiun li povus elekti. Dudek mil kronoj da procentoj en jaro kaj nenion alian fari, ol esti la edzo de sia edzino!

- Fi, Stella!

Felsen levi?is, pala, kun kunpremitaj dentoj.

- Nu, diris Stella, irante al la tablo, elser?u la pekulon, konduku lin tien ?i kaj starigu lin en la vicon de miaj adorantoj. Li estas ja le?tenanto. Eble mi povos lin uzi, por komandi la aliajn!

Felsen elpa?is.

- Mi estas jam tie ?i kaj tuj, kiam mi estos prezentita, fari?os por mi plezuro, akcepti la deciditan por mi lokon.

?e la sono de lia vo?o Stella turnis la kapon. ?i estis mortpala kaj apogis sin konvulsie al la marmora tablo. ?i estis li, la idealo de ?ia vivo, ?ia sekreta fian?o, kiun ?i nun tiel dolore insultis kaj por ?iam forpu?is! ?i rigardis me?anike sian manon. Feli?e ?i portis gantojn kun sep butonoj, tiel la ringo estis bone ka?ita.

- Pardonu, se mi vin ektimigis, miaj sinjorinoj, diris Georgo, Sed mi sidis tiel absorbita per la notoj, ke mi ne rimarkis vian eniron.

Sinjorino Breine sa?e decidis rigardi la tutan aferon kiel ?ercon.

- La situacio estas vere malagrabla, ?i diris ridetante. Nun estas jam tro malfrue, por sveni. Mi faras, kiel mia amikino, kaj ser?as mian rifu?on en la ventumilo. Kiam ?i estas malfermita, ?i faras la servon de kurteno, kiu estas anta?tirita, dum la viza?o faras tualeton. Nu, nun mi pensas, ke ?i pli-malpi rehavas la ?ustan esprimon! Lasu min prezenti : le?tenanto Felsen - fra?lino Adler . . . Sed, kara Stella, vi tiel tremas . . . Sidi?u!

- Tio balda? pasos. Mi estas iom nerva.

- Mi beda?ras, diris Georgo, ke mi estas la ka?zo . . .

- Nu, interrompis lin Fanny, pro puno mi vin kondamnas resti tie ?i kaj flegi la fra?linon, ?is vi povos konduki ?in, perfekte refortigitan, en la salonon. Mi devas forlasi vin. Miaj ?uldoj de mastrino min vokas.

Fanny foriris. Stella sidis kun mallevitaj okuloj, Felsen staris malvarmega kaj apogis sin al la dorso de unu se?o. Stella levis la kapon kaj diris kun devigita trankvileco :

- Sidigu vin, sinjoro Felsen.

- Mi dankas.

- Diru al mi, ?u ni parolos pri la vetero kaj blovo, a? ?u ni estos sinceraj?

- Kiel al vi pla?os.

- Nu, lasu nin esti sinceraj. Vi min abomenas, ne vere?

- Lasu nin unue konsenti, ke mi vin ne adoras, mia fra?lino. Se mi vin komprenis ?uste, vi timas min pli kiel adoranton, ol kiel malamikon.

- Sed tiam mi ju?is ne konante. Nun, kontra?e . . . kontra?e . . .

- Nun, vi min konas egale malbone.

- Jes, vere, sed . . .

- Sed?

- Sed . . .

- ?u vi estos efektive sincera, fra?lino?

- Mi deziras nenion pli volonte.

- Sed, trovinte, ke mi estas sufi?e malhonta ne tuje fali sur miajn genuojn, vi eble havus la deziron meti min venkitan ?e viaj piedoj, por poste havi la plezuron - min forpu?i.

- Sinjoro le?tenanto! ekkriis Stella vive kaj levis sin de sia se?o.

- ?u la gesinjoroj ion deziras? eksonis murmuretanta vo?o post ?i. ?i estis la melankolia kelnero Olsen, kiu, enirinte senbrue, nun staris tie kun kapo klinita kaj kun porcio da glacia?o en la mano.

Stella re?etis sin sur la se?on kaj ka?is sian viza?on en la manoj.

- Ne, iru nur!

- Mi alportis nur tiun ?i glacia?on al sinjorino Breine.

- Metu ?in tie ?i sur la tablon kaj alportu al mi anka? unu porcion, diris Georgo senpacience. Mi bczonas min iom malvarmetigi, li murmuretis al si mem.

- Tuj, sinjoro, tuj! Nenion alian, sinjoro?

- Ne.

Stella sidis da?rige kun sia buklita Titus-kapo en la manoj, ?ia blanka kolo estis fleksita, kaj parto de la delikate formita orelo rigardetis el la grandaj salmokoloraj rozoj, kiuj estis alfortikigitaj sur ?ia ?ultro. Georgo sentis, ke li estis tro kruda.

- Fra?lino!

?i relevis la kapon kun la malnova fiera esprimo en la mallumaj okuloj.

- ?u vi havas ankora? ion nediritan?

- Mi estis tro ekflami?a, mi estis rapidema, mi volus nur . . .

- Vi volus nur pagi mokon per moko kaj min humiligi. Gratulu vin mem, le?tenanto Felsen, vi atingis perfekte vian celon!

- Fra?lino!

- Mi kura?is preni vin por ?asisto de edzi?o, vi kura?is ?eti en mian viza?on, ke mi estas senkora koketulino, kiu sin amuzas per enjungado de malfeli?aj amantoj al sia veturilo de triumfo. ?u ni nun estas kvitaj?

- Mi povas nenion diri por mia pravigo.

- Mi povus eble diri multe por la mia, sed mi ne scias vere, kiel ni tiun ?i interparolon komencis, kaj mi scias ankora? pli malmulte, kial ni ?in . . . da?rigus.

- Jes, vi estas prava, fra?lino. Mia efektiva intenco estis inviti vin por la sekvanta danco.

- Mi dankas. En tiu ?i minuto mi estas tiel laca, ke mi devas iom ripozi.

- Tiam mi vin ne pli longe maloportunos.

Li salutis malvarme kaj eniris rapide en la salonon.

Stella levi?is. Kiam li estis ekster la pordo ?i falis sur la sofon, ?etis sin en unu angulon kaj ka?is la kapon en la klarbluaj silkaj kusenoj.

Multaj kaj doloraj pensoj trairis la kapon de Stella, dum ?i ku?is tie kun la viza?o enpremita en la silkaj kusenoj. Tio estis do la unua renkonto, kiun ?i en sia fantazio tiel bele elpentris al si mem, kaj tamen - la ?uldo estis ja ?ia propra. Sed eble li e? ne memoris ilian malgrandan aventuron, - kaj ?i, kiu konsideradis tiun ?i ringon, kiun li metis sur ?ian fingron, kiel ringon de fian?i?o, ?i, kiu tiel ame flegis la puran floron de sia unua amo kaj ?in nutris per sia revado . . . kia malsa?ulino ?i estis! Kaj ?i povis vere kredi, ke en nia proza tempo iom da poezio ankora? povus ekzisti! ?i levi?is, kaj, detirinte la gantojn, ?i longan tempon rigardis la ringon. ?ia amo estis profunda kaj pura, kiel tiu ?i diamanto. En ties kvieta fajro ku?is mira sor?o, ?ar ?i pruntis sian brilon el la poezio de la animo. Tiun ?i vesperon ?i ne brilis kiel kutime. Eble la roso en ?iaj okuloj ka?zis, ke ?ia brilo perdi?is. Nun ?i estis nur la lasta larmo sur la tombo de ?ia amo!

- Sed li neniam scios, ke mi estas tiu, kiun li renkontis en la balo, ?i murmuretis. ?i ja tenis en sia mano la ?losilon de la enigmo, ?losilon, pri kiu ?i kredis, ke ?i malfermos al ?i la teran paradizon. Neniu ?in vidis, des pli bone, e? ne Fanny.

- For, for!

?i kuris al la fenestro, por ?eti la ringon sur la straton, sed ?i sin detenis. La malgranda vipero tiel fortike enmordi?is en ?ian koron, ke ?i ne povis suferi, ke ?i estu dispremata sub la piedoj de la preterirantoj. Kiam ?i revenis de la fenestro, ?ia rigardo falis okaze sur la porcion da glacia?o, kiu staris sur la tablo, kaj tiam subite venis al ?i ideo. Li petis ja la kelneron alporti al li porcion da glacia?o; ?i lasos lin ricevi ?in - kune kun la ringo. ?i sin sidigis apud la skribotablo kaj iom pensinte, ?i skribis la sekvantajn liniojn :

Tiun signon portu

Sur mano via!

En mistero restu

La nomo mia!

Kunvolvinte la papereton, ?i ?ovis la ringon super ?in kaj enpremis ?in en la glacia?on. ?i lasis la telereton stari sur la tablo kaj eniris en la salonon, por elser?i la kelneron.

Momenton post la eliro de Stella Fanny eniris en la kabineton, pri kiu la kelnero Olsen diris al ?i, ke tie la glacia?o staras sur la tablo. ?us kiam ?i volis porti la kuleron al sia bu?o, ?i rimarkis la papereton kun la ringo, elprenis ?in el la glacia?o kaj legis la versa?on. Traleginte ?in multajn fojojn, pensinte pri la afero kaj skuinte konfuzite la kapon, sinjorino Breine metis la ringon sur sian fingron, prenis la glacia?an telereton en la manon kaj iris en la man?ejon al la kelnero.

- Kiu donis al vi tiun ?i glacia?on?

- La kuiristino, li respondis kun sia kutima melankolia rideto.

- Ne, li scias nenion, pensis Fanny. ?u ?i staras longan tempon en la kabineto?

- Mallonge, sinjorino. La bela le?tenanto - mi pensas, ke li estas nomata Felsen - petis min ?in meti tien. Li tiel fervoris, ke mi foriru, kaj sendis min ser?i por li mem porcion da glacia?o; sed jam nenio restis.

- Li povas ricevi tiun ?i.

- ?u mi ?in devas porti al li?

- Ne, mi ?in faros mem. Servu vi la limonadon al la gastoj.

- Nu, pensis Fannv, donaco de Felsen! Delikata ?entileco! Sed post tiel mallonga konateco! ?i estas nature pro mia edzo. Mi eniros, por lin danki en ia delikata maniero, kaj mi ne metos la ganton, por ke li vidu, ke mi ricevis la ringon.

?i eniris en la salonon kaj alproksimi?is al Felsen, kiu staris sola en unu angulo de la ?ambro.

- Vi deziris glacia?on, diris la kelnero. Permesu al via humila servantino doni ?in propramane al vi.

- Vi estas tro bonega!

?i anta?portis al li kokete la glacia?on kaj lasis samtempe la diamanton ekbrili. Li ektremis kaj preska? faligis la telereton, dum liaj okuloj ripozis sur la ekbrilinta ?tono. Neniaj duboj plu! Li trovis la ringon; sed la posedantino, la sekreta adoratino de liaj revoj, estas la edzino de lia plej bona amiko! Ho, tio estis terura!

- Vi rigardas mian ringon, diris Fanny kun fripona rideto. ?i estas bela, ne vere?

- Jes . . . jes . . . ?i estas . . . tre bela.

- ?i estas memoro de unu amiko, kiu estas al mi tre kara, kvankam mi lin konas nur mallongan tempon. Mi konservos ?iam tiun ?i memora?on kaj mi ?iam ?in alte ?atos, ?i diris, forirante kun koketa klineto de la kapo.

Felsen staris tute surdigita kun la telereto en la mano.

Dume Stella estis irinta al la kelnero kaj petinta lin doni la glacia?on al Felsen.

- Li ?in jam ricevis, diris Olsen. Li staras kun ?i en la mano. Jen li estas.

Li estis prava. Felsen tenis la telereton en la mano kaj ?ajnis esti ekscitita. Fanny staris apude kaj parolis vive kun li. Io brilis forte sur ?ia mano. ?i portis ordinare nur sian fian?i?an ringon. Kion tio signifas?

Nun ?i forlasis lin kaj iris al la buduaro. ?i estis haltigita sur la vojo de paro da kavaliroj. Stella preterglitis tien nerimarkita kaj lokis sin post la piano, kie ?i sidis, ka?ata de la ?irka?starantaj grupoj da kreska?oj. Momenton post tio eniris Fanny, kaj, starante sub la lustro, ?i lasis la ringon ekbrili kaj admiradis ?in. Stella rigardadis ?in tra la kreska?oj.

Jes, estis tute certe. ?i estas ?ia ringo; sed kiel Fanny ?in ricevis? ?u li vere ?in senpere fordonacis, kiel senvaloran objekton? Fanny estis tiel profundigita en la konsideradon de la ringo, ke ?i ne rimarkis la eniron de sia edzo.

- Nu, Fanjo, ?u vi estas tute sola? diris la komercegisto. ?u vi estas aukora? kolera?

Li prenis ?ian manon, kiun ?i penis fortiri.

- Vi ja scias, ke se mi estas anka? iafoje iom viva kaj ?aluza, tio estas ?ar mi vin tiel amas kaj ?ar mi timas, mi maljuna urso, ke mi ne povas fari vin tiel feli?a, kiel vi meritas.

Li karesis ?ian manon, sed subite ektremis.

- Kia . . . kia ringo estas tio?

- ?i . . . ?i estas anonima donaco, respondis Fanny iom konfuzite.

- Kiu ?in donis al vi?

- Oni ne povas koni la donanton de anonimaj donacoj, diris Fanny petole.

- Sed mi lin konas. ?u diri al vi tiun nomon?

- Vi scias do?

- ?i estas Georgo Felsen. Mi scias ?ion.

Stella sidis, kiel falinta el nuboj. ?u Felsen vere estas enamita en Fanny'n, kaj ?u li, ne oferante e? unu solan penson al ilia renkonto, ne penante elser?i, el kie la ringo venis, senpere ?in metis sur ?ian fingron? A? ?u Fanny trovis la ringon kaj metis ?in sur la fingron, por pensigi lin, ke ?i estas la elektita? Sed ne, tio ?i estis malsa?a penso. Fanny nenion sciis pri la historio de la ringo, ?i neniam ?in vidis. Oni povus frenezi?i.

La komercegisto falis malespere sur se?on.

- Kaj ?i estas mia plej bona amiko kaj mia propra edzino, kiuj min trompas!

- Jes, la edzinoj de aliaj homoj tute ja ne povas havi intereson vin trompi! diris Fanny trankvile.

- Ne elturnu vin per malkaraj ?ercoj! mi scias nun ?iujn viajn sekretojn. Vi volas eble nei, ke vi estis sen mia scio en la opera balo en Parizo?

- Ha, Stella babilis?

- Stella nenion diris, sed tiu ?i malfeli?a ringo malfermis miajn okulojn kaj montris al mi, kiel facilanime kaj mensoge vi agis.

- Diru al mi, kara Breine, ?u vi efektive ne trinkis tro multe post la man?o?

- Ho, Fanny, Fanny, kiel vi povas esti tiel kruela?

- Pro Dio, Breine, mi ne bone komprenas, kion mi faris. Ni devas trovi sinjoron Felsen, li klarigos al ni ?ion.

En tiu minuto envenis la kelnero Olsen, por sciigi, ke la dancado komenci?is kaj ke oni demandas pri la gemastroj.

- ?u sinjoro Felsen estas tie?

- Ne, li prenis sian superveston kaj forlasis la balon anta? kelkaj minutoj, diris Olsen.

- Ne dirinte adia? al mi! Sed kion do signifas ?io ?i? murmuris Fanny.

La interparolado estis interrompita de bela kavaliro, al kiu la sinjorino estis promesinta la unuan dancon post la vesperman?o. Fanny prenis lian brakon kaj eniris en la salonon.

La komercegisto ripozis, tute dispremita, en sia apoga se?o. Stella sidis post la piano kaj ploris. El la salono sonis danca muziko, ridado kaj ?ovado de piedoj.

- Jes, ?i estas efektive animita balo kaj luksa vesperman?o, kiujn komercegisto Breine donas tiun ?i vesperon, li ?emis. Tiel vigla dancado da?ri?as tie interne, kaj tamen la komercegisto mem sidas tie ?i sur la ruinoj de sia feli?o!

Li ka?is la viza?on en siajn manojn.

- ?u ekzistas en la mondo pli malfeli?a homo ol mi? li ?emis la?te.

Mola mano estis metita sur lian ?ultron. Stella staris apud lia flanko.

- Ekzistas ankora? unu alia, ?i diris.

- ?u vi estas anka? malfeli?a, fra?lino?

- Ho, jes!

- Sed vi ne havas edzinon, kiu vin trompas.

- Ne, sed unu kaj tiu sama homo estas la ka?zo de nia malfeli?o.

- Felsen?

- Jes. Mi lin amis tiel profunde, tiel kore, kaj nun li min forpu?is kaj forgesis pro Fanny, kaj ?io tio post konateco de nur duono da horo. ?io estas tiel freneze malsa?a, ke mia kapo preska? turni?as.

- Ili konas unu la duan jam pli ol unu jaron. Mi estas certa pri tio.

- Edzinigita virino - kia senfunda malta?geco!

- ?i estas la francaj ideoj. Sed kion vi pensas fari?

- Mi? mi almena? neniam edzini?os!

- Mi anka? neniam faros ?in plu, diris la komercegisto. Mi petos eksedzi?on.

- Sed eble Fanny estas senkulpa?

- Ne, mi scias, kiel facilanime ?i komencis tiun ?i rilaton, kaj mi neniam povas havi plu konfidon al ?i.

- ?io povos fari?i ankora? bona, sinjoro.

- Neniam, neniam.

Li donis al ?i signon, ke ?i sidi?u. ?i sin sidigis kontra? li.

- Diru al mi, ?u mi ne estas sufi?e maljuna, por povi esti via patro?

- Mi vin ne komprenas . . .

- Mi opinias, ke ni amba? staras tute sole en la mondo. Vi ne havas plu gepatrojn. ?u vi ne volus fari?i mia adopta filino?

- Tiu ?i propono estas tiel subita, ke mi trovas, ke ni amba? devas precize pripensi ?in.

Sinjorino Breine dume venis el la salono kaj, vidante sian edzon kaj Stella'n en viva kaj konfida interparolado, stari?is en la mezo de la ?ambro.

- Vidu, da?rigis la komercegisto, kiam la eksedzi?o kun Fanny estos atingita, mi sentos min mem tiel sola.

- ?u ni nun eksedzi?os! pensis Fanny.

- Kiel feli?a mi estus tiam, se amika an?elo volus vivigi mian malplenan hejmon kaj flegi min en la maljunaj tagoj.

Fanny staris kolere kaj ludis kun sia ventumilo.

- Nun ili do kune vivos!

Stella donis al li sian manon.

- Estos ?iam agrable al mi, se mi iel povos helpi al via feli?o, sed . . .

- Ho, ne faru al vi penojn, diris Fanny, rapide aperante. Mi liveros mem al li la feli?on, kiun li bezonas.

Fanny sin turnis vive kaj kolere al sia amikino :

- Vi, Stella, vi estis do la serpento en mia edzeca paradizo? ?i estas tial vi, kiu elpensis mi ne scias kiel malhonoran historion pri mi kaj Felsen, kiun mi tamen tiun ?i vesperon vidas la unuan fojon anta? miaj okuloj! Kaj kun kia intenco vi ?in faris? Pro malamo al mi ?i ne povas esti, ?ar mi neniam faris malbona?on al vi; kaj pro amo al Breine ?i anka? ne povas esti, ?i da?rigis preska? plorante, ?ar ?u iu alia ol mi mem povus esti sufi?e malprudenta, por ami tian sova?an beston, kiel mia edzo? ?

- Fanny, a?skultu min, diris Stella.

- Sed nek al vi, nek al alia prosperos for?iri lin de mi, - mi amas lin tro forte, ?i diris kaj ?etis la brakojn ?irka? lian kolon.

- Lasu min, mi volas disi?i!

- Jes, sed mi ne volas!

En tiu minuto eniris Georgo Felsen.

- Pardonu al mi, se mi malhelpas; sed mi estos mallonga. Mi intencis komence skribi al vi, sed mi komprenis, ke mi pli bone povos doni al vi bu?an klarigon.

- Mi foriros, diris Stella.

- Ne, mia fra?lino, kion mi diros, vi povas libere a?skulti. ?i eble klarigos mian konduton kontra? vi. ?ar kiam mi nun ree forlasos mian patrujon, kaj kredeble por ?iam, mi ne dezirus, ke vi pensu pri mi kun tro granda maldol?eco.

- Vi forveturos? demandis Fanny.

- Jes, sinjorino; post tio, kio okazis inter ni, mi ne volas resti pli longe tie ?i.

- Kio okazis inter ni . . .?

- Mi konas la tutan historion de la diamanta ringo, diris Breine.

- Tiu historio ne estas tamen tiel dan?era, respondis Fanny trankvile.

- Estas eble, ke vi, sinjorino, prenas nian aventuron kiel ?ercon, diris Georgo. Mi rigardas ?in tute alie. Mi estis tu?ita de la romaneco kaj pikanteco en la situacio, mi kreis al mi mem figura?on de vi en mia fantazio, kaj, ne konante la originalon, mi adoris tiun ?i fantazian portreton.

Stella ektremis, komencante kompreni, ke tie ?i estis ia malkompreni?o kaj ke ?i estis maljusta kontra? amba?, Georgo kaj Fanny. La trankvileco de la lasta ne povis esti ?ajniga.

- Sed, granda Dio, kio min tu?as viaj fantaziaj portretoj? ekkriis Fanny surprize.

- ?ajnas, ke vi ?ion forgesis, diris Georgo. Nun, de la momento, kiam mi vidis, ke la edzino de mia amiko portas tiun ?i fatalan ringon, mi decidis anka? forgesi ?ion kaj mi komencis kompreni, ke mia amo estis nur romanaj kapricoj kaj ke mi efektive vin neniam amis.

- Ho, kiel eksterordinare mal?oje! ekkriis Fanny, ridegante. Jes, ke Breine perdis la malgrandan porcion da prudento, kiun li posedis, tio estas jam longe klara al mi, sed nun mi vere komencas kredi, sinjoro Felson, ke via supra eta?o anka? estas iom en malordo.

- Sed ?u vi povas nei, ekkriis Breine, ke tiu ?i diamanta ringo . . .

- Jes, tiu ?i malfeli?a ringo estas la kulpo de ?io, diris Fanny. Estu tiel bona, sinjoro Felsen, jen mi ?in redonas al Vi. Mi ?in ricevis en porcio da glacia?o kune kun versa?o. Mi metis la ringon sur la fingron, kaj de tiu ?i momento ?io estas freneza. Breine estas freneza, Stella estas freneza, Felsen estas freneza, kaj nun mi mem fari?os balda? anka? freneza, tio estas kredeble la plej prudenta, kion mi povas fari.

- Mi neniam sendis al vi ian glacia?on a? ian versa?on. Vi scias tamen, ke mi metis la ringon sur vian fingron anta? unu jaro.

- Ne, nun estas jam tro freneze, ekkriis Fanny.

Stella elpa?is pli proksime.

- Permesu al mi enporti kelkan klarigon en tiun ?i senordigitan aferon. Mi estas tiu, kiu ricevis de vi la ringon en la opera balo.

- Vi?

- Jes, kaj mi ne hontas konfesi, ke mi ?in rigardadis kun tiaj samaj profundaj sentoj, kiel vi. Poste ni nin rerenkontis en kolero, kaj mi decidis, ke vi neniam sciu, kiu mi estas. Mi metis la ringon en la vanilan glacia?on, kaj ?i nun erare venis en la manojn de Fanny.

- Tiel, tamen . . . Ha, fra?lino, kiel vi min faras feli?a!

- Sed kia operbala historio tio estas? demandis Fanny.

Tion mi rakontos al vi poste, diris la komercegisto. Ni iru en la balan salonon kaj ne plu mal?atu niajn gastojn. Georgo estos jam tiel bona amuzi fra?linon Stella dume . . .

Kaj tiel bona estis sinjoro Felsen volonte. La interparolado estis kredeble tre viva kaj interesa, ?ar kiam la gastoj ?iuj jam estis for kaj Breine kaj la sinjorino post unu horo tien eniris, Georgo kaj Stella sidis ankora? en animita interparolado. Ili sidis sur la klarblua silka kanapo - tute proksime, tiel proksime, ke la kolosaj salmokoloraj rozoj sur la ?ultro de Stella estis tute depremitaj. La diamanta ringo estis nun ree sur la fingro de Stella, sed oni ne povis ?in vidi, ?ar Felsen tenis ?ian manon en la amba? siaj.

- Nu, diris Breine, ?ajnas, ke ni povas gratuli.

- Jes, nun estas ?io en ordo.

- Kaj la gastoj foriris, diris la komercegisto kaj frotis kontente la manojn, tial nun ni estas la mastroj en la domo, kaj nun ni havos ekstran festenon.

Li vokis Olsen'on, kiu estingadis la lumojn en la salono.

- Alportu al ni botelon da ?ampano.

- Kun glacio?

- Ne, mi dankas. Mi kredas, ke ni ?iuj ricevis jam sufi?e de tiu ?i artikolo. Tiu lasta glacia?o estis tiel bruliga!

La ?ampano estis alportita, la glasoj plenigitaj kaj la sano de la novaj gefian?oj trinkita.

- Mi petas anka? la permeson tre humile gratuli, diris la kelnero Olsen; mi estas anka? fian?igita!

- Ho, kun kiu?

- Kun la vidvino Kaspersen, la kuiristino.

- Kiam tio fari?is?

- Anta? kelkaj minutoj, sed ni konati?is unu kun la dua jam anta? longe, ?ar en la lastaj tempoj ni estis tiel ofte kune ?e invita?oj.

- Sed tiun ?i vesperon vi vin klarigis? demandis Stella.

- Jes, ?i staris en la kuirejo, kaj ?i estis tiel dol?a, kaj tiam mi diris, ke mi ?in amas, kaj tiam ?i min ?irka?prenis, kaj tiam mi tiel blanki?is, ?ar ?i estis faruna, kaj tiam ni kisis unu la duan. Ho, estis tiel Die bonege!

Olsen mallevis la okulojn kun dol?a melankolia rideto kaj flugetis en la salonon, por estingi la lastajn lumojn.

Kiam Felsen kondukis sian amatinon al la veturilo, li premis kison sur ?ian manon kun la brilanta ?tono, kiu nun fari?is la stelo de lia feli?o.

Nia reala, proza tempo eble skuos malestime la ?ultrojn pro la romanaj fantazioj de la juna paro; sed tiel longe, kiel amo ekzistos en la mondo - kaj ?i ekzistos tie ?is la mondo pereos - tiel longe anka? la romaneco vivos.

* * *